بهترین مجلس عزاداری امام حسین علیهالسلام
این مطلب در تاریخ 19 آبان 1394 در سایت تبیان منتشر شد. (+)
یکی از بزرگترین نعمتها، نعمت خاطره و یاد حسین بن علی علیهالسلام، یعنی نعمت مجالس عزا، نعمت محرّم و نعمت عاشورا برای جامعه شیعىِ ماست.
این سخنان را رهبر انقلاب در 17 خرداد 1373 در جمع روحانیون استان کهگیلویه و بویراحمد بیان کردند. ایشان یکی از مهمترین امتیازات جامعه شیعه بر دیگر جوامع مسلمان را برخورداری از خاطره عاشورا دانستند.
زنده نگاه داشتن خاطره عاشورا نشان از محبت و عشقی است که در خون مردم نسبت به اهل بیت علیهمالسلام جریان دارد. عزاداری امام حسین علیهالسلام، لبیک به فراخوان اعطای مزد رسالت پیامبر خداست:
قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبى؛
بگو [در برابر این رسالت] مزدی جز دوست داشتن خویشاوندان [خود] نمیخواهم. (شوری؛ 23)
حکمت عزاداری
اینکه چرا برای امام حسین علیهالسلام عزاداری کنیم را باید در چرایی شهادت امام جست. وقتی حکمت شهادت امام را یافتیم آنگاه بهتر میدانیم که برای چه باید اشک بریزیم و برای چه باید سیاه بپوشیم.
جعفر بن محمد قولویه در کتاب کامل الزیارات خود مناجاتی از امام صادق علیهالسلام نقل کرده است. در این مناجات، عباراتی از امام نقل شده که به روشنی، حکمت شهادت امام حسین علیهالسلام را بیان میکند:
وَ بَذَلَ مُهْجَتَهُ فِیکَ لِیَسْتَنْقِذَ عِبَادَکَ مِنَ الضَّلَالَةِ وَ الْجَهَالَةِ ؛ خونش را در راه تو بخشید تا بندگانت را از گمراهی و جهالت نجات دهد. (کامل الزیارات؛ ص 228)
همه آنچه برای بیان اهداف و حکمت شهادت سیدالشهدا علیهالسلام بیان میشود را در همین یک کلمه میتوان خلاصه کرد: «جهل زدایی».
اقامه عزای امام هم که از همان ابتدا توسط ائمه صورت میگرفت برای زنده نگه داشتن همین هدف بود. از همان سالهای آغازین، ائمه به هر مناسبت، حتی در زمان آب خوردن، خاطره عاشورا را متذکر میشدند تا مبادا غبار غفلت بر جان مردم بنشیند و هدف امام حسین علیهالسلام فراموش شود.
بهترین مجلس عزا
همیشه در یک کلاس درس، بهترین دانشجو کسی است که به آن درس اهمیت میدهد، برای فهم آن تلاش میکند و در نهایت، اهدافی که برای آن درس در نظر گرفته شده را محقق میکند. به چنین دانشجویی نگاه ویژهای میشود و اگر قرار بر تقدیر و تشکر باشد، نسبت به او انجام خواهد شد.
روش عزاداری ابی عبدالله علیهالسلام در هر دورهای دچار دگرگونی و تحول شده است؛ اما یک ملاک را همیشه میتوان به عنوان شاخص مسیر درست عزاداری در نظر گرفت: حرکت در مسیر امام حسین علیهالسلام.
شاید دستگاه عزای امام حسین علیهالسلام وسعت فراوانی داشته باشد، اما یقیناً آن مجلسی که به ندای هل من ناصر امام لبیک میگوید و امام را در دستیابی به هدفش یاری میکند، مجلسی که مانند خود امام به دنبال جهل زدایی است، مجلسی که تنها امویان و جنایتهایشان در کربلا را نمیبیند، بلکه حماسه امام و مبارزه با جهل مردمان را هم نشان میدهد (نک: حماسه حسینی؛ ص 21)، مجلسی که تنها برای گریه نیست، بلکه متحول هم میکند، مجلسی که در انتهای آن مخاطبانش علاقهمند به خدا و گریزان از گناه میشوند، چنین مجلسی منزلتی متفاوت خواهد داشت.
یک هشدار
ادیان و آموزههای الاهی همیشه در معرض جعل و تحریف بوده و هستند. عزاداری سالار شهیدان که از شعائر الاهی و آموزههای اهل بیت علیهمالسلام است نیز از این قاعده مستثنا نیست. اصلاً بزرگترین آفتی که متوجه این سنت است، همین تحریف و انحراف از مسیر حقیقی است.
تحریف عزاداری، تحریف و دست بردن در هدف شهادت امام حسین علیهالسلام است. همانگونه که غُلُو و زیادهگوییهای ناروا، هدف امام را مغشوش میکند، کوتاهی و قصور هم دستیابی به هدف امام را ناممکن میسازد. اکتفا به آمرزش گناهان و پاکسازی معنوی و پرداختن به جنایت یزیدیان و در مقابل، غفلت از روشنی بخشی و احیاگری و بُعد حماسی خاطره عاشورا نشان از کوتاهی است. اینگونه اقدامات، واقعه بزرگ عاشورا را کوچک جلوه میدهد و خاک غفلت بر اندیشهها میپاشد. (نک: گزیده شهادت نامه امام حسین علیهالسلام؛ ص 124)
تنها حرکت در مسیر هدف سیدالشهداست که عزاداری را رونق میبخشد، بهره میرساند، ستمگران را میترساند، تغییر میدهد و زمینه را برای حکومت امام موعود عجل الله تعالی فرجه الشریف آماده میکند. این همان خواسته رهبر کبیر انقلاب اسلامی است که در وصیتنامه سیاسی ـ الاهی خود از ما خواسته است:
با کمال جِد و عجز از ملتهای مسلمان مىخواهم که از ائمه اطهار و فرهنگ سیاسى، اجتماعى، اقتصادى، نظامى این بزرگ راهنمایان عالم بشریت بهطور شایسته و به جان و دل و جانفشانی و نثار عزیزان پیروى کنند... و از آن جمله مراسم عزادارى ائمه اطهار و بهویژه سید مظلومان و سرور شهیدان، حضرت ابى عبدالله الحسین ـ صلوات وافر الهى و انبیا و ملائکة الله و صلحا بر روح بزرگ حماسى او باد ـ هیچگاه غفلت نکنند؛ و بدانند آنچه دستور ائمه علیهمالسلام براى بزرگداشت این حماسه تاریخى اسلام است و آنچه لعن و نفرین بر ستمگران آل بیت است، تمام فریاد قهرمانانه ملتها است بر سردمداران ستمپیشه در طول تاریخ الى الابد.